Oszczędzanie jest zwykle rozumiane jako rezerwa na dokonanie zakupów w przyszłości, jako też rezerwa na nieprzewidziane wydatki lub może wynikać z odczuwania potrzeby posiadania pewnego zasobu środków finansowych na nieprzewidziane zdarzenia w przyszłości. Natomiast dochód jest podstawowym czynnikiem ekonomicznym określającym poziom wydatków oraz poziom oszczędności.
Reklama: Domy Bydgoszcz
Na skłonność do oszczędzania mają wpływ zarówno czynniki makroekonomiczne zewnętrzne, oddziałujące pośrednio na gospodarstwa domowe oraz pozaekonomiczne – psychologiczne, społeczne i kulturowe, związane z zachowaniami osób, decyzjami w samych gospodarstwach domowych.
Czynniki zewnętrzne makroekonomiczne to: tempo wzrostu PKB, osiągnięty poziom PKB na głowę mieszkańca, stopa inflacji, stopa bezrobocia, stabilność i poziom rozwoju systemu finansowego i systemu emerytalnego.
Do czynników wewnętrznych ekonomicznych wpływających na skłonność do oszczędzania należą m.in. dochód do dyspozycji gospodarstw domowego, osiągnięty poziom konsumpcji oraz zasobów finansowych danego gospodarstwa. Pozaekonomiczne uwarunkowania dotyczą m.in. wzorców kulturowych, zwyczajów, nawyków, stereotypów itp.
Determinanty zwiększenia w Polsce oszczędności gospodarstw domowych to czynniki społeczne tj. poziom wykształcenia i poziom świadomości finansowej, pozycję zawodową głowy rodziny i jej członków, liczbę osób w gospodarstwie domowym oraz ich wiek, a także więzi między członkami gospodarstwa domowego, a nawet czy w domu rozmawia się o sprawach finansowych oraz czy i jak planuje się wydatki.
Podsumowując, wyróżnić można następujące grupy czynników wpływających na oszczędzanie gospodarstw domowych:
1) zewnętrzne makroekonomiczne, takie jak tempo wzrostu PKB, w tym PKB na mieszkańca, stopa inflacji, poziom obciążeń podatkowych wynikających z realizowanej polityki fiskalnej, poziom rozwoju systemu finansowego oraz rynków i produktów finansowych, poziom realnych stóp procentowych, wynikających z realizowanej polityki monetarnej, sytuacja demograficzna itd.,
2) wewnętrzne, w tym takie, jak: wysokość dochodu do dyspozycji (a więc po opodatkowaniu i po odprowadzeniu składek obowiązkowych powiększonych o ewentualne świadczenia), osiągnięty dotychczasowy poziom konsumpcji.
